Trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một chủ đề quan trọng và gây tranh cãi trong thế giới công nghệ hiện đại. Với sự phát triển nhanh chóng của AI, nhiều người đặt câu hỏi: “Trí tuệ nhân tạo có nguy hiểm không?” Trong thực tế, AI mang đến nhiều tiềm năng và lợi ích, nhưng cũng tồn tại một số rủi ro tiềm ẩn. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng ta cần xem xét những rủi ro cần biết của trí tuệ nhân tạo và tìm hiểu cách đối phó và giải quyết chúng.
Tự động hóa thúc đẩy mất việc làm
Tự động hóa công việc bởi trí tuệ nhân tạo đang gây ra lo ngại lớn trong nhiều ngành như tiếp thị, sản xuất và chăm sóc sức khỏe. Dự kiến có tới 85 triệu việc làm sẽ bị mất từ năm 2020 đến năm 2025, đặc biệt là các công việc của nhân viên Da đen và La tinh. Mặc dù trí tuệ nhân tạo sẽ tạo ra việc làm mới, nhưng nhiều người có thể không có đủ kỹ năng cần thiết và bị bỏ lại nếu không được nâng cao trình độ.
Các lĩnh vực như luật và kế toán đang chuẩn bị cho sự thay thế của trí tuệ nhân tạo. Sự phức tạp của các hợp đồng và công việc nghiên cứu tài liệu trong lĩnh vực pháp lý có thể được thực hiện một cách tự động và toàn diện hơn bằng trí tuệ nhân tạo. Điều này có thể dẫn đến việc thay thế một số lượng lớn luật sư và nhân viên trong các công ty.
Tóm lại, trí tuệ nhân tạo đang góp phần thay đổi cách thức làm việc và tạo ra những rủi ro trong việc mất việc làm và thay thế người lao động. Đồng thời, cũng mở ra cơ hội mới và tiềm năng cho sự tiến bộ trong các lĩnh vực khác nhau. Việc định hình và chuẩn bị cho tương lai với trí tuệ nhân tạo đòi hỏi sự linh hoạt và sẽ là một thách thức đối với các ngành nghề và xã hội.
Vi phạm quyền riêng tư
Ngoài các vấn đề quan trọng khác, Ford tập trung vào tác động tiêu cực của trí tuệ nhân tạo đến quyền riêng tư và bảo mật. Ví dụ, Trung Quốc sử dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt để giám sát và thu thập dữ liệu về các hoạt động và quan điểm chính trị của người dân. Một ví dụ khác là sở cảnh sát ở Hoa Kỳ sử dụng thuật toán dự đoán để tăng cường kiểm soát các cộng đồng, ảnh hưởng không công bằng đến người da đen. Câu hỏi đặt ra là liệu các quốc gia dân chủ có thể kiểm soát và hạn chế sử dụng trí tuệ nhân tạo như một công cụ độc đoán hay không.
Thao túng xã hội
Phương tiện truyền thông xã hội sử dụng thuật toán tự trị để tiếp thị mục tiêu rất hiệu quả. Chúng biết về danh tính của chúng ta, sở thích của chúng ta và xuất sắc trong việc dự đoán suy nghĩ của chúng ta. Các cuộc điều tra đang tiếp tục để tìm ra lỗi của Cambridge Analytica và các công ty liên quan khác đã sử dụng dữ liệu 50 triệu người dùng Facebook để can thiệp vào kết quả bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ năm 2016 và cuộc trưng cầu dân ý Brexit ở Vương quốc Anh. Điều này cho thấy sức mạnh của AI trong việc thao túng xã hội. Bằng cách sử dụng thông tin cá nhân và thuật toán, AI có thể nhắm mục tiêu và truyền tải thông tin tuyên truyền đến cá nhân đã được xác định, bất kể định dạng nào mà họ tìm thấy thuyết phục nhất – có thể là sự thật hoặc hư cấu.
Sai lệch mục tiêu của con người và máy móc
Một giá trị quan trọng mà con người đánh giá trong các máy AI là hiệu suất và hiệu quả của chúng. Tuy nhiên, nếu chúng ta không đặt rõ mục tiêu cho máy AI, thì việc máy không có các mục tiêu tương tự như chúng ta có thể gây ra nguy hiểm. Ví dụ, lệnh “Đưa tôi đến sân bay càng nhanh càng tốt” có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Nếu không quy định rõ ràng rằng các quy tắc giao thông phải được tuân thủ vì tính mạng con người quan trọng, một máy có thể hiệu quả đưa bạn đến sân bay nhanh nhưng để lại những vụ tai nạn.
Tự động hóa vũ khí
Như thường lệ, công nghệ tiến bộ đã được sử dụng vào mục đích chiến tranh. Một cuộc chạy đua vũ khí tự trị sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đang diễn ra, và nhiều người đã phản đối việc đầu tư vào vũ khí tự trị. Tuy nhiên, các hệ thống vũ khí tự trị đã trở thành hiện thực và gây nguy hiểm cho dân thường. Với sự phát triển của tin tặc và sự cạnh tranh chính trị, nguy cơ áp dụng trí tuệ nhân tạo với mục đích xấu xa là rất cao.
Trí tuệ nhân tạo đã đạt được những thành tựu đáng kinh ngạc, từ xe tự lái đến trợ lý ảo thông minh. Tuy nhiên, chúng ta cần nhìn nhận một cách cân nhắc và đảm bảo rằng tiến bộ của AI không đi kèm với những hệ quả không mong muốn. Để tận dụng tối đa lợi ích của trí tuệ nhân tạo và đồng thời giảm thiểu rủi ro, cần thiết phải có sự hợp tác và quy định cẩn thận giữa các nhà nghiên cứu, ngành công nghiệp và chính phủ. Chỉ khi đảm bảo an toàn, đạo đức và giám sát nghiêm ngặt, chúng ta có thể thúc đẩy sự phát triển bền vững và có ích của trí tuệ nhân tạo trong tương lai.
Lợi ích có nhiều hơn rủi ro không?
Sau khi đọc về tất cả rủi ro và nguy hiểm của AI đã được đề cập trong bài viết này, ta có thể tự đặt câu hỏi: liệu nó có đáng không?
Đúng như đã được đề cập trong bức thư ngỏ trước đó, cũng có nhắc đến những lợi ích mà AI có thể mang lại cho xã hội nếu được sử dụng đúng cách. Một bài báo nói rõ về ưu tiên nghiên cứu, “…chúng ta không thể dự đoán được những gì chúng ta có thể đạt được khi trí thông minh này được mở rộng bằng các công cụ mà AI có thể cung cấp, nhưng việc loại bỏ căn bệnh và đói nghèo không phải là một mục tiêu không thể đo lường.”
Có những lợi ích tiềm năng đáng kể khi tiếp tục nghiên cứu về AI. Mặc dù có những rủi ro cần xem xét, nhưng phần thưởng có thể được coi là xứng đáng. Bạn có thể tìm hiểu thêm về ưu điểm và nhược điểm của AI tại đây.
Trí tuệ nhân tạo đã đạt được những thành tựu đáng kinh ngạc, từ xe tự lái đến trợ lý ảo thông minh. Tuy nhiên, chúng ta cần nhìn nhận một cách cân nhắc và đảm bảo rằng tiến bộ của AI không đi kèm với những hệ quả không mong muốn. Để tận dụng tối đa lợi ích của trí tuệ nhân tạo và đồng thời giảm thiểu rủi ro, cần thiết phải có sự hợp tác và quy định cẩn thận giữa các nhà nghiên cứu, ngành công nghiệp và chính phủ. Chỉ khi đảm bảo an toàn, đạo đức và giám sát nghiêm ngặt, chúng ta có thể thúc đẩy sự phát triển bền vững và có ích của trí tuệ nhân tạo trong tương lai.
